Pubers en corona

In de kerstvakantie hebben wij onze oudste zoon naar zijn studentenkamer verhuisd. Hij heeft zo’n week of tien zijn eigen potje kunnen koken en kennis gemaakt met zijn huisgenoten. En toen was daar het Corona-vonnis: “Blijf thuis en mijd sociale contacten”. Geen colleges, geen openbaar vervoer, eigenlijk was hij gedwongen weer zijn intrek te nemen in Zwolle. Balen; was ie net aan het snuffelen aan een zelfstandig leven, moet hij zich weer aan onze regels houden! Ook voor andere jongeren heeft deze pandemie veel gevolgen. Zo is half juni traditioneel de periode waarin de eindexamenkandidaten uitslag krijgen. Met bonkend hart wachten op het telefoontje, de vlag met een aftandse rugzak op het balkon, galakleding uitzoeken voor de diploma-uitreiking en genieten van alle feestjes…. Dit jaar gaat het allemaal niet door. Dat is écht een hard gelag.

Vandaag wil ik een oproep doen om onze pubers en jongeren in deze coronatijd niet te vergeten. Ik hoor van ouders dat ze zich storen aan dat lange lijf op de bank. Ik lees tips over hoe je je puber moet motiveren. Ik hoor gemopper over groepjes jongeren die zich niet aan de regels houden. Maar voor de leeftijdscategorie 12 tot 18 jaar is dit echt een ingewikkelde tijd. Want de genetische opdracht van de puberteit is om je eigen weg te vinden. Om dat te kunnen doen moet je je afzetten tegen je ouders. Dat is verdraaid lastig als je noodgedwongen thuis in quarantaine moet blijven.

De activiteiten rondom het eindexamen hebben een belangrijke functie. De rituelen helpen om de fase van de middelbare school af te ronden en je voor te bereiden op de volgende stap. Het laat zien dat je na inspanning een beloning krijgt. Het vormt je in afscheid nemen en weer opnieuw beginnen.

Om je identiteit te ontwikkelen en je eigen route te bepalen zijn sociale experimenten nodig. In relaties met anderen leer je omgaan met groepsdruk en ontdek je de waarde van vriendschappen. En wat te denken van de eerste liefdesrelaties? Ook die zijn belangrijk om je normen en waarden te ontdekken.

Een groot deel van deze onderdelen vervalt nu. Dat is verwarrend.

De jongeren die ik in mijn werk ontmoet geven aan dat ze moeite hebben met deze periode. Ze kunnen nauwelijks fysiek uitwisselen met vrienden, er is onzekerheid over het vervolg van school en er zijn weinig leuke dingen om naar uit te kijken.

Deze gevoelens worden allemaal nog eens uitvergroot door het feit dat de amygdala (dat deel van de hersenen dat emoties reguleert) nog niet optimaal rijp is. Dit betekent dat gevoelens niet goed worden herkend en ingeschat. Hierdoor redeneren veel jongeren zo zwart/wit. Dat maakt dat ze nu wellicht kunnen zwelgen in passiviteit. Het veroorzaakt de boosheid als je iets verbiedt wat zij niet begrijpen.

Dus kijk een beetje mild naar die puber die zich nu geen raad weet. Probeer in gesprek te komen over het gevoel dat verstopt gaat onder die uitbarsting. Dan ontdek je dat je kind zijn vrienden mist of zich zorgen maakt over jouw gezondheid. Elkaar vinden op díe onderliggende laag helpt om samen op een prettige manier deze tijd te overbruggen.