Annemieke komt bij mij in begeleiding omdat ze worstelt met de ziekte van haar moeder. Bij mij kan ze veilig haar gevoelens uiten en via oefeningen proberen we deze moeilijke periode een plekje te geven. Veel ouders hebben de neiging hun kind te beschermen in dit soort situaties. Toch is het beter om open te zijn over de schaduwkant van het leven. Ook jouw kind zal ergens in zijn leven geconfronteerd worden met ziekte of overlijden. Het helpt als jij je kind van jongs af aan hierop voorbereid. Zo kan je prima een jong kind meenemen naar het ziekenhuis om de buurvrouw te bezoeken die een knieoperatie heeft gehad. Ook hoef je je kind niet weg te houden bij een dode vogel in de tuin. Vertel juist over het fijne leven dat deze vogel heeft gehad en zoek samen een mooi plekje om dit dier te begraven.
Het advies is dus om kinderen eerlijk te vertellen wat er speelt. Kinderen voelen ‘’onderhuids’’ heel goed aan dat er iets gaande is. Hun fantasie gaat dan ook meteen op de loop. Daarom verdient het altijd de voorkeur om de waarheid te vertellen, aangezien dit vaak minder gruwelijk is dan eigen fantasieverhalen. Natuurlijk houd je wel rekening met de leeftijd van je kind. Het is beslist niet nodig om alle details te benoemen maar op hoofdlijnen kun je bijvoorbeeld zeggen ‘’Opa is erg ziek. Hij moet geopereerd worden. We weten niet zeker of hij weer beter wordt’’.
Jonge kinderen tot een jaar of drie begrijpen dit soort situaties nog niet. Bij hen kun je volstaan met een korte uitleg. Kleuters zullen al wel meer begrijpen en zij stellen vaak ook hele nieuwsgierige vragen. ‘’Hoe kan opa eten als hij een buisje in zijn mond heeft?’’ Zo geeft een kind vaak zelf al aan welke informatie het nodig heeft. Het enige wat jij hoeft te doen is te antwoorden zonder al te veel uitweidingen.
Kinderen op basisschool leeftijd hebben wel een aantal valkuilen. Zij zijn vaak heel loyaal naar hun ouders toe en willen wellicht gaan zorgen voor hun verdrietige vader of moeder. Hier helpt het om duidelijk aan te geven dat je zelf zorg draagt voor je eigen verwerking. Kinderen voelen zich ook vaak schuldig als zij plezier hebben. Benoem expliciet dat zij leuke dingen mogen doen juist omdat daarmee de balans in evenwicht blijft.
Daarnaast is het prettig om te vertellen welke zaken gewoon door gaan. ‘’Ook al is mama ziek, jij krijgt gewoon een verjaardagsfeestje’’. Deze structuur geeft orde en veiligheid. Het kan ook belangrijk zijn om te vertellen dat het niemands schuld is dat mama ziek is. Je kunt je kind geruststellen door te vertellen dat deze ziekte niet besmettelijk of erfelijk is.
Pubers kunnen verschillende reacties vertonen. Sommigen vertonen opeens aandachttrekkend gedrag, anderen trekken zich juist terug. Probeer toch samen in gesprek te komen en laat vooral blijken dat alle gevoelens welkom zijn. Vaak helpt het hier als er een derde beschikbaar is waarmee je puber de situatie kan bespreken. Sterkte gewenst!
Gepubliceerd Peperbus - september 2018